ARMIA KRAJOWA - ARESZTOWANIE 16 PRZYWÓDCÓW POLSKIRGO PAŃSTWA PODZIEMNEGO- 76 ROCZNICA

ARMIA KRAJOWA - ARESZTOWANIE 16 PRZYWÓDCÓW POLSKIRGO PAŃSTWA PODZIEMNEGO- 76 ROCZNICA

 Biuletyn Informacyjny AK
https://biuletyn-ak.pl/

27 i 28 marca 1945 roku w willi przy ul. Pęcickiej 3 (aktualnie Armii Krajowej 11) w Pruszkowie pod Warszawą, NKWD aresztowało przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, na czele z Komendantem Głównym Armii Krajowej generałem Leopoldem Okulickim „Niedźwiadkiem” oraz wicepremierem Janem Stanisławem Jankowskim.

Przybyli oni na zaproszenie strony sowieckiej do pruszkowskiej willi, w celu uzgodnienia warunków przeprowadzenia w Polsce demokratycznych wyborów, które miały pozwolić wyłonić rząd niezależny od władzy radzieckiej, o czym zapewniali na konferencji w Jałcie przywódcy wielkich mocarstw: Roosevelt, Churchill i Stalin.
Pomimo gwarancji nietykalności, danych gen. Leopolowi Okulickiemu przez sowieckiego generała Iwana Sierowa, zostali zdradziecko aresztowani i wywiezieni samolotem do więzienia na Łubiance w Moskwie.

Działania NKWD były wpisane w plan sowietyzacji zajętych ziem polskich oraz likwidacji struktur Polskiego Państwa Podziemnego.

W dniach 18–21 czerwca 1945 roku w Moskwie, przed Kolegium Wojskowym Sądu Najwyższego ZSRR odbył się pokazowy proces polityczny przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, znany jako „Proces szesnastu”. Nadano mu wielki rozgłos, co miało zdyskredytować w oczach świata legalne władze Rzeczypospolitej oraz antykomunistyczny ruch oporu na ziemiach polskich.

Polacy zostali oskarżeni o przygotowywanie wraz z Niemcami ataku na ZSRR, a także tworzenie oddziałów bojowych, które szerząc terror, miały mordować przeciwników Armii Krajowej oraz radzieckich wojskowych.

Po kilkudniowej rozprawie sowiecki sąd skazał 13 z 16 oskarżonych na kary więzienia, od 4 miesięcy do 10 lat. Trzy osoby uniewinniono. Gen. Leopold Okulicki, Jan Stanisław Jankowski oraz Stanisław Jasiukowicz zmarli w radzieckich więzieniach.

Pozostali wrócili do Polski, lecz wielu z nich ponownie aresztowano.

Tydzień po ogłoszeniu wyroków, 28 czerwca 1945 roku, został powołany Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, którego podstawą były władze powołane przez Moskwę.

Pomimo istnienia legalnego rządu w Londynie gabinet został uznany przez Stany Zjednoczone i państwa zachodnie.

27 marca br. w 79. rocznicę tego wydarzenia odbyły się w Pruszkowie uroczystości upamiętniające, zorganizowane przez Gminę Miasto Pruszków oraz Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej – Koło nr 6 w Pruszkowie.

O godzinie 12:00 w kościele Św. Kazimierza odprawiona została Msza Święta w intencji 16 Przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, ofiar uprowadzenia przez NKWD. Następnie o godzinie 13:30 pod Pomnikiem „Szesnastu” przy ul. Armii Krajowej 11, miały miejsce dalsze uroczystości.

Głos zabrał p.o. Prezesa Ś.Z.Ż. AK por. hm. Janusz Komorowski
ps. „Antek”, przedstawiając historię Armii Krajowej, od jej powołania w lutym 1942 r. (rozkazem Naczelnego Wodza, gen. Władysława Sikorskiego o przemianowaniu ZWZ w AK), realizację Akcji „Burza” i Powstanie Warszawskie 1944, aż po jej rozwiązanie w styczniu 1945 r. i aresztowanie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, z Komendantem Głównym Armii Krajowej, gen. Leopoldem Okulickim „Niedźwiadkiem”.

Do uczestników uroczystości przemówili także Prezydent Miasta Pruszkowa Paweł Makuch, Krzysztof Rymuza Starosta Pruszkowski oraz Robert Falkowski – Prezes Koła nr 6 ŚZŻAK w Pruszkowie.

Na zakończenie delegacje samorządowe i przedstawiciele wojska złożyli kwiaty i wieńce przed pomnikiem. Asystę uroczystości zapewnili Strzelcy Rzeczypospolitej i harcerze z Hufca Pruszków oraz poczty sztandarowe.

Biuletyn Informacyjny AK
https://biuletyn-ak.pl/